Mahkeme, Almanya'nın daha önce verdiği kabul taahhüdünü yerine getirmekle yükümlü olduğunu belirtti. Karar, Alman hükümetinin savunmasız Afganlar için uyguladığı özel kabul programını sonlandırma girişimi bağlamında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Söz konusu karar, Pakistan’da bulunan ve aralarında kadın ile çocukların da olduğu 14 kişilik bir Afgan ailenin başvurusunu kapsıyor. Hızlandırılmış yargılama sonucunda alınan bu karar doğrultusunda, Federal Dışişleri Bakanlığı'nın vize işlemlerini derhal başlatması gerekiyor. Ancak Berlin-Brandenburg Yüksek İdari Mahkemesi'ne yapılabilecek bir itiraz, sürecin gecikmesine yol açabilir.
"Almanya, Gönüllü Taahhüdünden Geri Dönemez"
Mahkeme, Almanya'nın savunmasız Afganlar için verdiği kabul bildirimlerinin “kesin ve iptal edilmemiş” olduğunu vurguladı. Bu doğrultuda, devletin tek taraflı olarak bu taahhütlerden vazgeçemeyeceği açıkça ifade edildi. Hâkimler, hükümetin gelecekte bu tür kabul programlarını sürdürüp sürdürmeyeceği ya da hangi koşullarda devam ettireceği konusunda takdir yetkisine sahip olduğunu belirtse de, geçmişte verilmiş taahhütlerin hukuken geçerli ve bağlayıcı olduğunun altını çizdi.
Mahkeme heyeti, ilgili Afgan ailenin vize koşullarını karşıladığını, kimliklerinin net biçimde tespit edildiğini ve güvenlik yönünden herhangi bir sakınca bulunmadığını kaydetti. Aile, Pakistan’da yaşamlarını sürdürürken Afganistan’a geri gönderilme tehdidiyle karşı karşıya kaldıklarını ifade etti. Mahkeme, Taliban rejimi altındaki yaşam koşullarının hayati risk oluşturduğuna dair bu beyanları “inandırıcı ve güvenilir” olarak değerlendirdi.
Program Askıya Alındı, Binlerce Kişi Belirsizlikte
Almanya, Taliban'ın 2021’de Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinin ardından farklı kabul programları hayata geçirmişti. Ancak SPD ve CDU/CSU'nun oluşturduğu yeni federal hükümet, bu programları 2024 yılı Mayıs ayında durdurdu. Federal Dışişleri Bakanlığı'nın 20 Haziran tarihli verilerine göre, yalnızca Pakistan’da vize bekleyen yaklaşık 2.400 kişi bulunuyor. Bu kişiler arasında gazeteciler, sanatçılar, kadın hakları savunucuları ve demokrasi aktivistleri de yer alıyor.
Sivil Toplum Mücadelesini Sürdürüyor
Afganlar için kurulan "Kabul Airlift" adlı sivil toplum kuruluşu, hükümetin askıya aldığı kabul programının yeniden aktif hale getirilmesi için hukuki yollara başvuruyor. Kuruluşun sözcüsü Eva Beyer, Haziran ayında Berlin’de ilk 26 davayı açtıklarını belirterek, "Bu insanlar Alman makamlarının verdiği güvenceyle ülkelerini terk etti" dedi.
Mahkeme şu ana dek yaklaşık 40’a yakın acil başvuru ve dava aldı. Ancak mahkeme sözcüsüne göre her dosya, koşullarına göre ayrı değerlendirilmek zorunda ve her biri farklı yargı dairelerinde görüşülecek. Sekizinci Daire’nin verdiği kararın emsal teşkil edip etmeyeceği ve diğer yargıçların bu kararla aynı görüşü paylaşıp paylaşmayacağı ise henüz belirsizliğini koruyor.