Yaz tatili öncesindeki son oturumlarda görüşülen bütçe, geniş kapsamlı yatırımları beraberinde getirirken, kamu borcundaki keskin artış nedeniyle muhalefet cephesinden sert eleştiriler alıyor.
SPD’li Bakan Klingbeil, bütçeyi sunarken önceliklerinin Almanya’nın modernizasyonu, savunma kapasitesinin artırılması ve sosyal güvenliğin güçlendirilmesi olduğunu belirtti. Ancak Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) başta olmak üzere birçok muhalefet partisi, hükümeti kaynakları yanlış alanlara yönlendirmekle suçluyor.
Bütçe Hacmi Büyüyor, Açık Derinleşiyor
Federal bütçe harcamalarının 2025 yılında yüzde 6,1 oranında artarak 503 milyar avroya yükselmesi planlanıyor. Buna karşılık, federal gelirlerin 421,2 milyar avro seviyesinde kalacağı öngörülüyor. 2026 yılı için 519,5 milyar avro, 2029 yılı için ise 573,8 milyar avroluk harcama hedefleniyor.
Savunma bütçesini desteklemek üzere 2022’den bu yana yürürlükte olan Bundeswehr Özel Fonu’nun 2028 itibarıyla sona erecek olması nedeniyle, bu alandaki harcamaların temel bütçeye entegre edilmesi gerekiyor. Bu da genel bütçe üzerindeki baskıyı daha da artıracak.
Borçlanma Yükseliyor: Beş Yılda 850 Milyar Avro
2025 yılı için toplamda 143 milyar avroluk yeni borçlanma planlanıyor. Bu rakam, temel bütçedeki net borçlanmanın 81,8 milyar avroya yükselmesiyle birlikte altyapı ve iklim yatırımlarını finanse eden özel fondan 37,2 milyar avro, Bundeswehr Özel Fonu’ndan ise 24,1 milyar avroluk ek kaynakla oluşuyor.
2026 yılında borçlanmanın 89,3 milyar avroya, 2027’de 87,5 milyar avroya ulaşması bekleniyor. Bundeswehr fonunun sona ermesiyle 2028’de bu rakam 115,7 milyar avroya, 2029’da ise 126,1 milyar avroya çıkacak. Yasama dönemi boyunca toplam borçlanmanın yaklaşık 847 milyar avro olacağı tahmin ediliyor.
Hükümet “Tarihi Yatırımlar” Vadediyor
Klingbeil, bütçeyi savunurken hükümetin büyümeyi destekleyecek ve Almanya’yı dijitalleşme, enerji dönüşümü ve güvenlik açısından güçlendirecek "tarihi yatırımları" devreye sokacağını vurguladı. 2025 yılı için federal yatırımların 115 milyar avroyu aşması bekleniyor. Bu rakam, 2024'teki 74,5 milyar avroya göre kayda değer bir artış anlamına geliyor.
Yatırımlar; temel bütçeden, İklim ve Dönüşüm Fonu’ndan (KTF) ve yeni oluşturulan Altyapı ve İklim Nötrlüğü Özel Bütçesi’nden (SVIK) karşılanacak. Federal hükümetin yıllık yatırım hacminin 2029 itibarıyla 120 milyar avroya ulaşması bekleniyor.
Sosyal Harcamalar Bütçeyi Şekillendiriyor
2025 bütçesinde en büyük kalem yine Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı'na ayrıldı. Bu alandaki harcamalar 190,3 milyar avroya çıkarıldı. Bunun 134 milyar avrosu emeklilik sigortası ve temel yaşlılık güvencesine ayrılırken, vatandaş ödeneği (Bürgergeld) için 29,6 milyar avro öngörülüyor. CDU/CSU bu alandaki harcamaları "aşırı" bularak tasarruf çağrısı yapıyor.
Savunma Harcamalarında Hızlı Artış
Bundeswehr için yapılan savunma harcamaları 2024’te 52 milyar avro iken, 2025’te bu rakam 62,4 milyar avroya yükseliyor. Harcamaların 2029 yılına kadar kademeli olarak 152,8 milyar avroya çıkması bekleniyor. Bu artışın ana nedeni, Bundeswehr Özel Fonu’nun sona erecek olması ve ordunun temel bütçeden finanse edilmesine geçilmesi.
Enerji ve Ekonomi Bakanlığı’na Daha Az Kaynak
Ekonomi Bakanı Katherina Reiche (CDU), 2025 yılı için 8,99 milyar avroluk bir bütçeyle yetinmek zorunda. Bu rakam, bir önceki yıla göre yaklaşık 1,27 milyar avro daha düşük. LNG terminallerinin işletimi ve boru hattı projeleri gibi büyük altyapı yatırımları SVIK fonuna kaydırıldığı için bakanlığın bütçesinde daralma yaşanıyor.
Buna karşın bakanlık, İklim ve Dönüşüm Fonu kapsamında önemli sorumluluklar üstleniyor. Özellikle enerji verimli konutlar ve iklim dostu ısıtma sistemleri için yaklaşık 15,3 milyar avroluk destek devam edecek.
Enerji Yardımları ve Gaz Desteği Gündemde
2025 bütçesi kapsamında elektrik yoğun sektörlere yönelik 2,9 milyar avroluk enerji desteği öngörülüyor. Ayrıca 1 Ocak 2026’dan itibaren, gaz tüketicileri için yaklaşık 3,4 milyar avroluk bir ödeme planı devreye girecek. Bu adım, hem sanayi hem de hane halkı için gaz fiyatlarını düşürmeyi hedefliyor.