Uzm.Psikolojik Dan. Sosyolog-Aile Danışmanı Bütünsel Yaşam Koçu-NLP uzmanı
Çekirdek Ailede İlişki Geliştirme Yolları (Anne-Baba-Çocuk)
Aile olmak, bireylerinin sadece aynı yaşam alanında birtakım sözlü sözsüz kurallara uyarak bir arada yaşanılan ve bu kurallara uyulan bir sistem değildir. Aile içindeki iletişimin kalitesi ve dinamiği aileyi oluşturan bireylerin kişisel tutum ve özellikleriyle bire bir bağlantılıdır.Aile olabilmek ve aile kurmak için bunun bir sitem olduğunu kabul etmek ve bu yönde gelişim sağlamak gerekir.Her sistemde olduğu gibi aile olma olgusunun da kendine ait bir yapısı, düzeni ve özellikleri vardır.
Aile her şeyden önce bir sistemdir. Aile üyeleri birbirlerine verdikleri ve aldıkları mesajlar ile kendilerini değerli veya değersiz, güvende veya güvensiz hissederler. Bu duygu durumu da onların sürdürdükleri yaşam içindeki psikososyal ve sosyokültürel konumlarını ,işlevselliklerini ve ruhsal durumlarını derinden etkiler. Bu olguyu göz önüne aldığımızda , sağlıklı birey olabilmek için , sağlıklı
fonksiyonel aileyi, sağlıklı aile de sağlıklı toplumu oluşturmaktadır.Aile içindeki bireylerin birbirleriyle iletişimlerinin sağlıklı ya da sağlıksız olmasında 5 temel Fonksiyonun unsurları şunlardır;
1 - Problem çözme Yaklaşımları: Aile bireylerinin sorunlara yaklaşımı ve çözüm şeklinin önemi büyüktür.
a)Örneğin yemeği kimin pişireceğinden maddi yükü kimin üstleneceği ,evin kim tarafından temizleneceği gibi maddesel problemler görev paylaşımı yapılmışsa,
b) Aile üyelerinin birbirine karşı yaşadıkları olumsuz duyguların çözümü ve i duygusal problemlerin üstesinden gelme duyarlılığı var ise ;
c) Problemler aile bireyleri tarafından tanımlanabiliyor ve konuşulabiliyorsa;
Çönerileri sunulup, çözümü konusunda ortak karar alınabiliyorsa ; çözüme uygun davranışlar uygulanıyor ve sonuçları aile içinde kimse suçlanmadan değerlendirilebiliyorsa bu sağlıklı ailenin bir göstergesidir.
2 -Aile içi iletişim şekilleri: Ailede bireylerinin birbirleriyle sözlü ve sözsüz mesajların nasıl ifade edildiğinin önemi vardır.
a)Aile içinde iletişimin olabildiğince açık ve direkt olması gerekir;
b)İş yükü aile bireyleri tarafından paylaşılmalıdır.Örneğin; Ev işlerinden bunalan ve yardım isteyen bir annenin çocuğuna çok sorumsuzsun, çok dağınıksın demesi yerine ev işlerinde çok yoruluyorum en azından odanı sen toplarsan birbirimize daha çok vakit ayırabiliriz demeyi seçmesi;
Aslında açık ve direkt iletişim yani sağlıklı iletişim tartışmalar yaşansa bile yine çözüm yollarının bulunabileceğini gösterir.
3-Roller(Otomatik Pilottan Çıkma): Ailenin çeşitli fonksiyonlarının karşılandığı, aile bireylerinin çoğu zaman otomatik olarak yerine getirdiği davranış kalıplarıdır.
a) Ailede kimin hangi görevi üstlendiğinden aile içindeki sınırların nasıl korunduğuyla ilgili tanımlar yapılmalıdır.
b)Her rolün tanımı yapılmalı ;örneğin toplumda anne babanın sorumluluğu ve rolleri anne anneliğinin,baba babalığının, çocuk çocukluğunun bilincinde ve bu davranış kalıpları içinde davranabiliyor ve bu ailenin her bireyi tarafından kabul görüyorsa;
Bu ailedeki rol dağılımının sağlıklı olduğunu gösterir.
4 -Duygulara dahil olabilme ve karşılık verebilme Yetisi: Aile içindeki bireylerin birbirlerinin duygusal durumlarına uygun şekilde karşılık verebilmeleri
a)Onların ortak ya da bireysel aktivitelerini paylaşabilmeyi ifade eder.
b) Ailenin sorun yaşayan bireyin kendini anlaşılmış hissedebilmesi,
c)Yaşadığı herhangi bir sorunda uygun şekilde yardım görebileceğini bilmesi;
d) Arkadaşlarıyla vakit geçirmek isteyen bir ergenin ailenin bilgisi dahilinde ama özelini de koruyarak huzurlu vakit geçirebilmesi ;
Aile içinde bireylerin sağlıklı iletişim kurduğunu işaret eder.Tıpkı keyifle ve ailece Pazar sabahı yapılan kahvaltı sofraları gibi,
5- Davranış kontrol altına alabilme yetisi: Aile üyelerinin sosyal kontrole ihtiyacı olduğunda Anne-Baba davranışı olarak ne çok katı ve değiştirilemez, ne de tamamen boş vermiş davranışlar yerine yeterince esnek ve duruma uygun davranışlar sergilenmesi aile içindeki bireyler arası iletişimin sağlıklı oluşuyla alakalıdır. Örneğin karnesinde kırık notlar olduğu için hayatının karartılacağını düşündüğünden, çocuk kendi hayatını karartma kararı verebiliyorsa, sağlıklı iletişim kurulan ailede yetişti düşünülemez.Cezalandırılacağını bildiği halde, notlarının kendi sorumluluğunda olduğunu, ve bu düzeltme sorumluluğunun kendisine ait olduğunu öğrenebilmiş çocukların aile bireyler arasında sağlıklı ilişkileri kurulmuş demektir.
Bu beş fonksiyonun temel unsurlarını ;farkına varan bunu davranışına yansıtabilen iyi kötü bir denge tutturmuş, gerekli olan durumlarda esneklik gösterebilen ve değişim ile dönüşüme ayak uydurabilen aileler sağlıklı aile kabul edilir .Bu unsurları içinde barındıran davranış modelini benimsemiş aile,aile içindeki üyelerinin sağlıklı bireyler olabilmelerine olanak sağlar.Çekirdek aile içinde bireylerin birbirleriyle etkin iletişim için çaba harcamalı birbirleriyle görmezden gelmeden fiziksel ve rusal gelişmeleri için ortam yaratmalıdırlar. İyi birey =iyi Aile=iyi Toplum.
Toplumda birbirimiz yok saymadan yaşanılan nice güzel günleri yaşamak dileği ile
saygılarımla..
