SABİT VE HAREKETLİ MAKARALARIN SİYASETTEKİ KARŞILIĞI
Günlük yaşantımızda yaşamımızı kolaylaştıran ama bize işçe kazanç sağlamayan, bazen kuvvetten kazandırıp yoldan kaybettiren ya da yoldan kazandırıp kuvvetten kaybettiren sistemler kaldıraç yasasına uyarlar. Bunlardan birisi de makaralardır. Genellikle inşaatlarda binaya harç çıkarmak için, spor aletlerinde( aletli plates),dönme sistemlerinde, raylı sistemlerde vb. yerlerde kullanılır. Üç çeşidi vardır: Sabit makaralar, hareketli makaralar ve palangalar.
Sabit Makara: Sabit bir eksen etrafında dönen, yükün ağırlığı kadar kuvvet uygulanan makaralardır. Kuvvetten ve yoldan ne kazanç ne kayıp vardır. Kuvvetin yönünü değiştirerek bize iş yapma kolaylığı sağlarlar.
Hareketli Makara: Uygulanan kuvvetin yönünü değiştirmez. Sistem dengede iken makara ağırlıkları ihmal edilirse kuvvetten iki kat kazandırıp, yoldan iki kat kaybettiren makara sistemleridir. Ayrıca hareketli makara sayısının artırılması kuvvet kazancını artırır.
Palanga: Hareketli ve sabit makaraların bir arada kullanılmasıyla oluşan sistemlere palanga adı verilir. Palangalarda, hareketli makara sayesinde kuvvetten kazanç sağlanırken sabit makara sayesinde de uygulanan kuvvetin yönü değiştirilebilmektedir. Palangalar, çok ağır yüklerin daha az kuvvet ile hareket ettirilmesini sağlamak amacı ile tasarlanan sistemlerdir.
Siyaset, toplumların dinamiklerini dengeleme prensibidir. Gelişmiş ülkelerde. Bu dengelemenin kriterleri toplumların refahını, barışını, üretkenliğini artırmak, güvenliğini bütünlüğünü korumak ve sürdürülebilir yaşam modellerini topluma sunmaktır. 31 Mart’ta 2024 tarihinde bir yerel seçim yaşadık. Çok partili siyasette çok sayıda parti yarıştı. Temelinde üç ayrı zihniyetin görüşleri ayrı ayrı seçimlere girdiler. Biri “özü başına “gireceğiz seçimlere dedi. Birisi “Toplumsal İttifak’ı “savundu. Birisi “ Ahlaklı Belediyecilik” dedi. Birisi “Halkların Kardeşliği “dedi. Birisi de “Din ve Milliyetçilik” eksenli ittifak oluşturdu. Makaraların işlevleri makaranın özelliğine göre değiştiğine göre;
Sabit makara, kuvvetin yönünü değiştirebildiği için dengeyi bozmadan her yere ulaşabilme kapasitesine sahip olması onu sosyal demokrat yapıyor. Sosyal demokratlık, eşitlikçi, adaletçi, sistemin çalışmasını kolaylaştırarak toplumu bu dinamiklerle yükseltmeyi amaçlar. Bunun için sabit makara sosyal demokrattır ve solcudur. Kendisine sadece halkın gözünde işçi, emekçi, çiftçi, esnaf, memurun gözünde halkçı sıfatı yakıştırılır. Zaman zaman makara iplikleri ve makaranın yapısı bozuk çıkabilir. Bu gurubun ideolojisiyle uyuşmayanlarda görülebilir.
Hareketli makara kapitalisttir. Bütün hesabı, daha ağır yükü daha ucuza nasıl kaldırırım felsefesindedir. Hesabında kazanç mutlaka olur. Hem de iki kat. Yani 200 Newton’luk yükü 100 Newton ile kaldırabilir. Ama bu işi yaparken mutlaka bu yükün kaldırılmasında bedel ödenir (maddi- manevi ). Yol, su, köprü, okul, alt yapı yapımı için maddi gereçler kullanılır. Maddiyatın çoğu da bilinmeyen girdaplarda kaybolur gider. Bu yüzden girdaplar kapanmazsa daha büyük girdapların oluşmasına sebep olur. Az kuvvetle yapılan işlerin her zaman hesap edilemeyen bedelleri olur.
Palangalar ise; Hareketli makara ve sabit makara sistemleriyle oluştuğu için, hareketli makara sayısı artırıldıkça kuvvet kazancı daha da artırılabilir. Palangalarda daha sistemsel bir kurgu, dayanıklı bir yapılaşma, kapitalizmin halka sempatik bir yüzle görünmesini sağlama durumu vardır. Yani sosyal demokratlığı ve özgürlükçü bireyciliği savunarak kapitalizme hizmet eden bir anlayışı vardır. Tam bir liberalizmdir. Liberalizm çoğulcu ve özgürlükçü bir teoridir. Kapitalizmin sonucu olarak görülür. Uygulamadaki sonuçları: Serbest Piyasa Ekonomisi, Parlamenter Demokrasi, Çok Partili Rejimleri, Sınırlı ve Sorumlu Devlet. Üç temel siyasetin ideolojileri aslında makara sistemlerinin işlevleriyle ne kadar uyuşuyor değil mi?
Türkiye’nin kurucu felsefesi; İlerlemeci, statik olmayan daha çok Çağ’a uyarlanabilen, denge sistemini ele alan, sürdürülebilir gelecek için teminat olmaya devam ediyor. Her sistem bozulduğunda yeniden düzenleyebilecek şifreleri, var olma anahtarları vardır.
Bu anahtarın sahibi de büyük önderimiz “ATATÜRK ‘ tür. Her seferinde tüm sistemler ondan örnek alırlar.
