Temmuz ayında yapılması planlanan seçim, muhafazakâr milletvekillerinin adaylardan birine itirazı nedeniyle iptal edilmiş ve yaz tatiline girilmeden önce parlamento, en önemli anayasal görevlerinden birini yerine getirememişti.
Temmuz oylamasında kriz
Anayasa hukuku profesörü Frauke Brosius-Gersdorf’un adaylığı, özellikle kürtaj hakkındaki liberal görüşleri nedeniyle CDU’nun muhafazakâr kanadının sert muhalefetiyle karşılaşmıştı. SPD’nin önerisiyle aday gösterilen Gersdorf, Yeşiller ve Sol Parti’nin desteğini almasına rağmen yeterli çoğunluğa ulaşamadı. CDU/CSU grubunda yirmiden fazla milletvekili, onu desteklemeyeceğini açıkladı.
AfD ise başından itibaren adaylığa şiddetle karşı çıkmıştı. Partinin temsilcileri, Gersdorf’un gerekli hukuki şartların oluşması halinde AfD’nin kapatılmasına destek vereceğini dile getirmesini gerekçe göstererek, “Bu yargıç kabul edilemez” açıklamasında bulunmuştu.
Seçim öncesinde aday hakkında intihal iddiaları da gündeme gelmiş, ancak daha sonra bu iddialar asılsız çıkmıştı. Yaşanan tartışmalar sonucunda Bundestag oturumu kesintiye uğramış, kriz görüşmelerinin ardından üç yargıcın seçimi ertelenmişti. Bu süreç, koalisyon partileri arasındaki uyumsuzluğu gözler önüne sermişti.
Gersdorf adaylıktan çekildi
Ağustos ayında Frauke Brosius-Gersdorf, adaylıktan resmen çekildiğini açıkladı. Yazılı açıklamasında, CDU/CSU’nun bazı kesimlerinin kendisini kesin biçimde reddettiğini vurgulayarak, seçim sürecinin koalisyonu daha da zayıflatmasını ve demokraside öngörülemeyen sonuçlar doğurmasını istemediğini belirtti. SPD’nin yanında olduğunu, Yeşiller ve Sol Parti’den de güçlü destek aldığını ifade etti.
Yeni adaylarla Eylül oylaması
Başarısızlıkla sonuçlanan Temmuz oturumunun ardından koalisyon partileri koordineli hareket etme konusunda uzlaştı. SPD, Eylül ayında 51 yaşındaki yargıç Sigrid Emmenegger’i Anayasa Mahkemesi adayı olarak gösterdi. Ayrıca SPD tarafından Ann-Katrin Kaufhold, CDU/CSU tarafından ise Günter Spinner aday olarak belirlendi.
Üç isim de Yargı Atama Komitesi’nin desteğini aldı. Bu nedenle 25 Eylül Perşembe günü yapılacak Bundestag oylamasında gerekli üçte iki çoğunluğun sağlanması ve atamaların resmileşmesi bekleniyor.
Anayasa Mahkemesi’nin rolü
Federal Anayasa Mahkemesi, Almanya’nın beş temel devlet organından biri olarak Temel Yasa’nın korunmasından sorumlu. 16 yargıcın yarısı Bundestag, diğer yarısı Bundesrat tarafından seçiliyor ve her seçimde üçte iki çoğunluk aranıyor. Cumhurbaşkanı, meclislerin belirlediği adayları resmen atayarak göreve başlatıyor.
Mahkeme, kuvvetler ayrılığının güvencesi olarak yalnızca hukuki değil, siyasi açıdan da büyük önem taşıyor. Bu nedenle atama süreci, Almanya’daki parti dengelerini ve koalisyonların uyumunu doğrudan yansıtıyor.
