KANAKÇA HEM TÜRKÇEYE HEM ALMANCAYA DÜŞMAN
Haziran 2020 de AB Ortak Kültür Mirası programına hazırladığımız projemizden notları sizinle paylaşarak ilk yazıma başlıyayım.
“Bu teklif çağrısının genel hedefi, kültürel miras konusunda uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi ve Türkiye’deki kültürel değerlerin tanıtımı aracılığıyla kültür, sanat ve kültürel miras açısından sivil toplum diyalogunu teşvik etmek olarak belirlenmiştir.
Özel hedef ise, Türkiye ve AB’deki STK’lar arasında, yaratıcı sektörler ve kültürel mirası da içeren kültür ve sanat alanlarında sınır ötesi diyalog ve ağ iletişiminin desteklenmesidir. Bu doğrultuda,
#mothertongueTurkish projesinin genel hedefi, Almanya'da doğup büyüyen üçüncü ve dördüncü kuşak göçmenleri anadillerini (Türkçe) kullanmaya teşvik eden bir platform oluşturmak olarak belirlenmiştir.
Projenin 3 farklı özel amacı bulunmaktadır:
(1) Almanya'daki üçüncü ve dördüncü kuşak Türk göçmenler arasında Türkçeyi yaygınlaştırmak.
(2) Almanya'daki üçüncü ve dördüncü kuşak Türk göçmenler ile İzmir ve Denizli'deki akranlarını bir araya getirmek.
(3) Anadilde müzik ve edebiyat etkinlikleri aracılığıyla Almanya'daki üçüncü ve dördüncü kuşak Türk göçmenlerin Türkçe becerilerini geliştirmeleri için uygulama alanları sağlamak. MothertongueTurkish projesi, Türkiye ve Almanya arasında sivil toplum diyalogunu teşvik eden bir niteliğe sahiptir. Proje kapsamında oluşturulacak platform aracılığıyla, Almanya’da doğup büyüyen üçüncü ve dördüncü kuşak göçmenler anadillerini kapsamlı bir biçimde öğrenip, doğru biçimde kullanmaya teşvik edilecektir.
Bu aynı zamanda, Almanca’nın doğru bir biçimde kullanılmasına da kaynaklık edecektir. Nitekim anadil yetersizliği çeken bir bireyin, yabancı dil öğreniminin de sorunlu ve eksik olacağı açıktır. III. Avrupalı Türkler Anadili Eğitimi Çalıştayı’nda Eski Münih Eğitim Ateşesi Prof. Dr. İlyas Öztürk tarafından sunulan “Münih Örneğinde Almanya’da Türkçe Öğretimi Sorunsallığı” başlıklı bildiride de “bilimsel araştırmalara göre, sistematik bir temel oluşturulması halinde, anadil bilgisinin, ikinci dil edinimini kolaylaştıracağı; Almanca dilinin daha iyi edinilebilmesi için de anadil (Türkçe) dersinin gerekli olduğu” vurgulanmıştır (2016: s. 48.).
Dolayısıyla Almanya’daki Türk toplumu da bu gerçeğin dışında yer almamaktadır. Bununla birlikte, Almanya’da anadil dersinin okul eğitim programının dışında bir etkinlik olarak değerlendirilmesi ve daha başka birçok nedenle anadilini yeterince öğrenememiş üçüncü ve dördüncü kuşak Türk gençleri, Almancayı da tam anlamıyla öğrenememiş; ortaya “Kanakendeutsch,” “Kanak Sprak” ya da “Kiezdeutsch” denilen ve özellikle Alman toplumu tarafından hoş karşılanmayan bir dil oluşumu çıkmıştır. Yarı Almanca, yarı Türkçe olan ve her iki dile de olumsuz etki eden bu yeni dil oluşumu, sadece bir dil bilgisi sorunu değil, esasen arada kalmışlığın bir yansımasıdır. #mothertongueTurkish projesi, Almanya’da yaşayan üçüncü ve dördüncü kuşak Türk göçmenler arasında Türkçeyi yaygınlaştırarak, onları Türkiye’deki (İzmir ve Denizli) akranları ile bir araya getirerek ve müzik, edebiyat, vb kültür-sanat etkinlikleri aracılığıyla onların Türkçe becerilerini geliştirebilecekleri bir uygulama alanı sağlayarak, bu arada kalmışlığa çözüm getirmektedir. Bu çözüm yolu, Almanya ve Türkiye arasında, Türk dili, edebiyatı ve kültürünü içeren bir diyalog ve işbirliğinin geliştirilmesinden geçmektedir. Bu anlamda, KARBİLDER ve proje ortaklarından NİKFER Yardım Severler Dayanışma Derneği başta olmak üzere, Almanya’daki Türk toplumunu temsil eden sivil toplum örgütleri ile bir ağ iletişimi de kurulacaktır. Böylelikle projemizde, Türk dili, kültürü ve sanatının tanıtımını sağlama amacına yönelik olarak sınır ötesi diyalog ve ağ iletişimini destekleyerek, bir uluslararası işbirliği platformu oluşturulması bağlamında teklif çağrısının hem genel hem de özel amacına hizmet edilmiş olacaktır.”
Bu projemiz, AB ve Türk makamlarınca uygun görülmedi hibe finansman sağlanmadı. Bu projeden daha uygun! bulunan bazı projeler desteklendi. Bizler KARBİLDER ( şimdilerde kapalı bir dernek) olarak Türk-Alman kültürüne katkı sağlayacak projeyi hayata geçiremedik.
Ekim 2023 te bir araştırma yayımlandı, Almanyada yaşayan 6125 Türk öğrenci ile yapılan araştırmada anne babasıyla Türkçe konuşanların oranı düştü. Türkçe ve Almanca kaybetti, Kanakça kazandı.
