Gözler, federal ve eyalet hükümetlerinin oluşturduğu "Gelecek Paktı"na çevrildi.
Artan Yük, Azalan Kaynaklar
Almanya’da yasal uzun vadeli bakım sigortası, demografik değişim ve sistemsel yetersizlikler nedeniyle giderek artan bir baskı altında. Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte bakıma muhtaç kişi sayısı her geçen yıl artarken, personel açığı ve finansal sürdürülebilirlik sorunları da derinleşiyor. Federal Hükümet, bu sorunlara çözüm arayışı kapsamında köklü bir reform süreci başlattı. “Uzun Vadeli Bakım İçin Gelecek Paktı” adıyla kurulan federal-eyalet çalışma grubu, bu hafta ilk toplantısını gerçekleştiriyor.
Bakım Sigortası Nasıl İşliyor?
Almanya’daki uzun vadeli bakım sigortası sistemi, sağlık ve emeklilik sigortaları gibi sosyal güvenlik sisteminin ayrılmaz bir parçası. Ülkede zorunlu sigorta ilkesi geçerli: Yasal sağlık sigortası olan herkes otomatik olarak sosyal uzun vadeli bakım sigortası kapsamına girerken, özel sigortalılar özel bakım sigortası yaptırmakla yükümlü. Katkı payları işveren ve çalışan arasında eşit olarak paylaşılıyor; her biri brüt maaşın yüzde 1,8’ini ödüyor. Çocuksuz çalışanlar için ek olarak %0,6 oranında bir katkı daha bulunuyor.
Ancak bu sistem yalnızca kısmi bir koruma sağlıyor. Bakım giderlerinin önemli bir kısmı —özellikle konut bakım hizmetlerinde— kişilerin kendisi ya da yakınları tarafından karşılanmak zorunda kalıyor.
Bakım Harcamaları Artıyor, Açıklar Derinleşiyor
2023 yılında uzun vadeli bakım sigortası kapsamında yapılan toplam harcamalar yaklaşık 59,2 milyar euroya ulaştı. Bu miktarın 36,2 milyar eurosu ayakta tedavi, 19,7 milyar eurosu ise yatan hasta hizmetlerine harcandı. Ancak bu kaynaklar yetersiz kalıyor; sistem milyarlarca euroluk bir açıkla karşı karşıya.
Kısa Vadeli Destek, Uzun Vadeli Reform
Sağlık Bakanı Nina Warken (CDU), sigorta sisteminin kısa vadede ayakta kalabilmesi için 2025 yılı için 500 milyon euro, 2026 içinse 1,5 milyar euroluk kredi desteği sağlanacağını duyurdu. Ancak bu kaynaklar 2029'dan itibaren geri ödenecek ve yapısal reform ihtiyacını ortadan kaldırmayacak.
Koalisyon hükümeti bu nedenle 2026 yılı başlarında yürürlüğe girmesi planlanan kapsamlı bir bakım reform yasası üzerinde çalışıyor. CDU/CSU ile SPD, "Trafik Işığı" koalisyonunun başlattığı “Bakım Yeterliliği Yasası”nı temel alarak daha kapsayıcı bir sistem inşa etmeyi hedefliyor. Bu yasa, bakım hizmetlerinde görevli personelin daha fazla sorumluluk üstlenmesini öngörüyor.
Farklı Reform Senaryoları Masada
SPD ve Yeşiller, kamu görevlileri ve serbest meslek sahiplerinin de katkı sunduğu “vatandaş sigortası” modelini savunuyor. Ayrıca, yüksek gelirli bireylerin daha fazla katkı yapmasını sağlamak amacıyla prim tavanının yükseltilmesi de tartışılan seçenekler arasında. Buna karşılık, Başbakan Friedrich Merz (CDU), bireysel sorumluluğu artıran ve özel tamamlayıcı bakım sigortasını teşvik eden bir yaklaşımı savunuyor.
Yeni Bakım Modelleri Arayışı
Uzmanlar, yaşlıların ve bakıma muhtaç bireylerin kendi evlerinde daha uzun süre yaşayabilmelerini sağlamanın sistem üzerindeki baskıyı azaltacağını vurguluyor. Aile bakıcılarının desteklenmesi, mahalle temelli sosyal hizmetlerin geliştirilmesi ve evde sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi bu çerçevede öne çıkan çözümlerden.
Ayrıca, ayakta bakım destekli yaşam grupları, çok kuşaklı konut projeleri ve dijital destek hizmetleri gibi alternatif yaşam biçimleri de gündemde. Önleyici sağlık hizmetleri ve rehabilitasyon programlarının yaygınlaştırılması ise bakım ihtiyacının geciktirilmesi açısından kritik rol oynuyor.
