Her ikisi de görev süreleri boyunca şeffaflık sözü verdi, geçmişin değerlendirileceğini ve kamuoyuna açıklanacağını defalarca vurguladı. Ancak bugün, gelinen noktada sergilenen tutum, bu sözlerin tam tersi bir tabloyu ortaya koyuyor.
Spahn Baskı Altında, Ama Geri Adım Yok
Pandeminin ilk dönemlerinde, dönemin Sağlık Bakanı Jens Spahn’ın ofisi adeta telefon trafiğiyle kilitlenmişti. Hastaneler maske yetersizliğinden kapanma tehdidi altındaydı. Bu nedenle, hızlı ve etkili adımlar atılması gerektiğine yönelik genel bir uzlaşı vardı. Ancak sonrasında yapılan uygulamalar, özellikle maske alımları, kaynak yönetimi ve danışmanlık ilişkileri üzerine pek çok soru işaretini de beraberinde getirdi.
Bugün CDU/CSU meclis grubunun güçlü isimlerinden biri olan Spahn, kendisine yöneltilen eleştirileri "vicdanım rahat" diyerek karşılıyor. Bütçe Komisyonu’nda gönüllü olarak ifade verdiğini ve her türlü açıklamaya hazır olduğunu savunuyor. Dışarıdan bakıldığında kendisini kriz döneminin "açıklığa kavuşturucusu" gibi konumlandırıyor.
CDU Tam Destek Veriyor
Maske alımlarında ihtiyaç fazlası siparişler, uzman uyarılarının dikkate alınmaması ve kayırmacılık iddiaları ciddi tartışmalara yol açtı. Ancak CDU yönetimi bu hafta Spahn’a açık bir destek mesajı verdi. Parti sözcüleri, Spahn’ın "CDU Almanya’nın tam desteğine sahip olduğunu" duyurdu. Ancak bu destek aynı zamanda Spahn’ın partisi içindeki pozisyonunun ne kadar kırılgan hale geldiğini de gösteriyor olabilir.
Bir başka örnek, Yeşiller'in maskelerle ilgili küçük soru önergesinin Meclis Başkanı Julia Klöckner tarafından işleme alınmaması. Yeşiller bu tutumu "abluka" olarak nitelendiriyor.
Sudhof Raporu Sansürlendi
Spahn’ın yönetim dönemine ilişkin hazırlanan ve uzman Margaretha Sudhof tarafından kaleme alınan rapor, en başından itibaren kamuoyuna açıklanması beklenen bir belgedi. Ancak raporun yayımlanması aylarca ertelendi. Yeni Sağlık Bakanı Nina Warken döneminde rapor nihayet Meclis Bütçe Komisyonu’na sunuldu ancak ağır şekilde sansürlenmiş halde: Sadece şirket ve çalışan isimleri değil, sayfa sayfa içerikler de tamamen karartılmış durumda.
Sudhof’un metodolojisi, bulguları ve kaynakları, hem bakanlık hem de Spahn’a yakın çevreler tarafından itibarsızlaştırılmaya çalışıldı. Bu da iktidar cephesinde bir tür savunma hattının kurulduğunu gösteriyor.
Lauterbach da Sessizliği Seçti
Karl Lauterbach, 2024 yazında "şimdi her köşeyi aydınlatma zamanı" diyerek kapsamlı bir denetim süreci başlatacağını duyurmuştu. Sudhof’un göreve devam etmesi sağlandı, raporun Ocak 2025'te hazır olduğu biliniyordu. Ancak Lauterbach, "seçim dönemi gerginliğinde" bu raporu yayımlamadığını açıkça kabul etti. Bunun CDU ile yeni bir koalisyon ihtimalini zedelememek için yapılmış bir siyasi tercih olduğu değerlendiriliyor.
Bu durum, Lauterbach’ın uzun süredir savunduğu “şeffaf yönetim” ve “halktan hiçbir şey saklamama” ilkeleriyle çelişiyor. Geç kalan itiraflar ve “şimdi düzeltebiliriz” mesajı, kamuoyu nezdinde pek ikna edici görünmüyor.
Hesap Vermek Yerine Erteleme
Pandemi döneminin hesaplaşması, şu an için ağır sansürlenmiş belgeler, geç yayımlanan raporlar ve siyasi kaygılarla gölgelenmiş durumda. Siyasi sorumlular, kamuoyuna karşı net bir tavır almak yerine süreci ağırdan alıyor.
Bu durum, yalnızca siyasal etik açısından değil, demokrasinin hesap verilebilirliği açısından da ciddi bir sorun teşkil ediyor. Pandemide harcanan milyarlarca avronun, yapılan kamu alımlarının ve alınan kararların geriye dönük değerlendirilmesi, kamu yararı açısından kaçınılmaz bir gereklilik.
